ایران بهورز

✅بیماری سیاه زخم:

_از اسامی دیگر:

☢پوستول بدخیم

☢شاربن

☢ آنتراکس

☢تب طحالی

☢بيماری پشم ریسان.

✔سیاه زخم بيماری عفونی حيوانات است.

✔از جمله بیماریهای مشترک انسان و دام به شمار میاید.

✔انسان بطور اتفاقی در اثر تماس با دام یا فراورده های دامی آلوده بدان مبتلا میشود.

✅اهميت سیاه زخم:
_در مرگ و میر دامها •

_زیان های اقتصادی.

_مرگ و میر در انسان.

_بیوتروریسم

✅عامل بیماری:

_باسیلوس آنتراسیس (باسيل شاربن).

☢باکتری:هوازی، گرم مثبت،میله ای شکل.

☢اسپور باکتری سال ها (تا20 سال) میتواند درخاك و فراورده های دامی زنده بماند.

✅سیاه زخم گوارشی:

☢نحوه ابتلا:مصرف گوشت آلوده خام یا با پخت ناکافی.

☢دوره کمون :1تا7 روز.

✔اشکال سیاه زخم گوارشی:

_الف: دهانی حلقی: از علائم آن:

تب-تورم دردناك غدد لنفاوی گردن-ضایعات قاعده زبان همراه با دیسفاژی (اشکال در بلع ) و گاهی دیسترس تنفسی.

ب:شکمی:

➕در گرفتاری روده ای:
_تب، درد شکم، تهوع و استفراغ خونی (هماتمز)،
اسهال خونی ، سپتیسمی.

_میزان مرگ ومیر ۲۵ تا ۷۵ درصد میباشد.

✅اپیدمیولوژی سیاه زخم:

➕بيماري مخصوص حیوانات به ویژه دام ها.

➕انسان میزبان اتفاقی است.

➕سیاه زخم انتشار جهانی دارد. تنها نحوه و میزان انتقال آن در کشورهای مختلف متفاوت است.

➕مناطق اندميك(بومی):
_اسياوخاورمیانه، آسیای صغیر، جنوب اروپا و شمال افريقا در امریکا 80 درصد در رابطه با صنعت بقيه دررابطه با کشاورزی است.

✅مخزن:

_مخزن نهايی باسیل سیاه زخم خاك است.

✅نحوه گزارش دهی:

☢گزارش ماهانه: کلیه مواردقطعی، محتمل ومشكوك به سطح بالااتر.

☢گزارش فوری: سیاه زخم تنفسی ،سیاه زخم گوارشی و در همه گیری.

✅مهمترین راه های انتقال:

☢تماس مستقیم با حیوانات الوده.

☢تماس با پشم، مو، پوست، استخوان وسایر فراورده های الوده.

☢استنشاق افشانه های الوده (بیوتروریسم).

☢خوردن گوشت وشیروسایر مواد الوده به باسيل شاربن.

☢گاهی تلقيح اسپور در پوست توسط گزش حشره الوده و یا ازطريق كیسه حمام و یا سفیدآب صورت میگیرد.

✅چرخه انتقال بیماری سیاه زخم:

✅اشکال بالینی سیاه زخم:

⬅️پوستی
⬅️گوارشی
⬅️ريوی
⬅️مننژیت.

✔نشانه های بالينی شاربن پوستی:

➕شایعترین شکل بالينی سیاه زخم است.

➕دوره نهفتگی: 3تا10روز .

➕در نوع پوستی شروع عفونت شبیه گزش حشرات با خارش و برآمدگی پوست همراه است. اما طی یک تا دو روز به جراحات تاول گونه و سپس به زخم بدون درد با قطری در حدود ۱ تا ۳ سانتیمتر و با مشخصه نکروز سیاه رنگ در مرکز زخم تبدیل می‌شود. بجا ماندن اثر بعد از بهبودی یا eschar(اسکار)شایع می‌باشد.

➕مرگ و میر پوستی، در صورت عدم درمان، حدود ۲۰ درصد است.

➕درمان آنتی بيوتيکی، تاثیری در ضایعه موضعی سياه زخم پوستی ندارد و تنها میتواند از سپتیسمی و بروز عفونت ثانویه، جلوگیری نماید.

➕بیمارانی که دیر به پزشك مراجعه میکنند ممکن است دچار کلاپس گردش خون و خونریزی شدید روده و مدياستينيت هموراژيك، شوند ولی بيمارانیکه به موقع، مراجعه مینمایند سریعا به اقدامات درمانی پاسخ میدهند.

➕گرچه گاهی چند هفته طول ميکشد تا اسکار، از محلخود جدا شود ولی پس از شروع درمان با پنیسيلين،باسیل سیاه زخم، در عرض 2 - 1 روز کامل از بین میرود.

✔شاربن ريوی ( Wool SortersDisease):

☢در اثر استنشاق ۸ تا ۵۰ هزار اسپور‌ باسیلوس آنتراسیس حاصل می گردد.

☢دوره نهفتگی: 1تا3 روز.

☢آنتراکس تنفسی ممکن است دارای علایمی شبیه آنفلونزا بوده و در موارد پیش رفته به صورت پنومونی هموراژیک تظاهر نماید که مرگ زا می‌باشد.

☢میزان مرگ ناشي از نوع ريوي، حدود80 تا100 درصد است.

✔مننژیت شاربنی:

☢ نادرترین نوع بيماری سیاه زخم در انسان
است.

☢میکروب از راه خون در جریان سپتسمی يا از راه
اتمویید در اثر دستكاري زخم بيني به پرده مننژ مي رسد و مننژیت شاربنی اتفاق می افتد.

☢میزان مرگ ناشي از مننژیت سیاه زخم، علیرغم درمان
مناسب، حدود 100% است.

✅تشخيص بالينی در شاربن پوستی:

_ وجود اسکار سیاه رنگ مرکزی با حلقه ای از وزیکول دراطراف آن.

_ادم بدون گوده گذار و بدون درد

_ خارش و فقدان چرك.

✅پیشگیری:

☢سوزاندن لاشه حیوان آلوده و یا در گودال عمیق آهکدار انداخته شود.

☢محصولات حیوانی اتوکلاو شود.

☢افراد از دستکش و پوشاک محافظتی استفاده کنند.

☢خودداري از مصرف سفید آب.

☢واکسیناسیون افرادي که شدیدا در معرض خطر ابتلاء
هستند.

☢کموپروفيلاکسي، طبق برنامه پیشنهادی.

☢واکسیناسیون دام ها.

✅ایمونیزاسيون:

➕دونوع واکسن موجوداست:

1-زنده ضعیف شده.
2- کشته شده.

☢اثر بخشي واکسن 92/5 درصد است.

☢5/. سی سی به صورت زیر جلدی.

☢ در هفته هاي صفر، دوم ، چهارم و دوباره در ماه های ششم،دوازدهم،هجدهم و سالی يك ياداور تزریق میشود.

✅پروتکل مراقبت:

➕گزارش موارد بیماری به مرکز بهداشت شهرستان.

➕گزارش موارد بیماری به دامپزشکی برای بررسی بیماری
در دام های منطقه.

➕کشف و بررسی منبع عفونت.

➕شناسایی فوری افراد در تماس با بیمار ودرصورت بروز بیماری درمان فوری آن ها.

➕مراقبت جاری به ویژه برای گروه های پرخطر(کارگران
کشتارگاه ها ، دامداران ودامپزشکان).