ایران بهورز

🔴 چک لیست تغذیه خانه بهداشت :

ایران اکو : برنامه جامع پیشگیری و کنترل اضافه‌وزن و چاقی در كودكان و نوجوانان .

_ در سال 2015 ، WHO با تشکیل کمیته ای برنامه برای پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان پیشنهاد داد که شامل :

1) اجرای برنامه هایی جهت تغذیه سالم و کاهش مصرف غذاهای ناسالم و نوشیدنی های شیرین در کودکان و نوجوانان

2) اجرای برنامه هایی جهت افزایش فعالیت جسمی و کاهش کم تحرکی کودکان و نوجوانان.

3) مراقبت های قبل و در حین بارداری و پس از آن .

4) فراهم ساختن راهکارهای حمایتی برای سبک زندگی سالم از جمله رژیم غذایی سالم، خواب و فعالیت جسمی مناسب در سال های اول زندگی کودک .

5) اجرای برنامه هایی جامع برای ترویج محیط آموزشی سالم با آموزش بهداشت، تغذیه سالم و فعالیت جسمی برای کودکان سنین مدرسه و نوجوانان .

تغيير در شيوه زندگی شامل : کاهش رفتار هاي غذايي نامناسب ، افزایش فعاليت بدنی ، کاهش مصرف بي رويه فست فود ها ، نوشابه هاي قندي ، تنقلات تجارتي پركالري مثل انواع چيپس ، کاهش استفاده طولاني مدت از بازي هاي رايانه اي .

_ مهمترین پيامدهاي نامطلوب اضافه وزن و چاقي در سلامت كودكان و نوجوانان : شامل افزایش خطر بروز چاقی بزرگسالی ، دیابت ، بیماری های قلبی عروقی و انواع سرطان ها در دوران بزرگسالی است .

_ آموزش گروه های هدف مختلف :

زنان که قصد بارداری دارند

مادران باردار و شیرده

کودکان زیر 6 سال و والدین مراقبین آنها

کودکان 7 تا 18 سال و والدین آنها

جامعه، معلمين، مراقبین بهداشت ، مديران ، مربيان مهدهاي كودك و ....

دانش آموزان (از طریق گنجاندن مطالب آموزشی در کتب درسی)

کاركنان بهداشتي و کارکنان سایر بخش های توسعه.

موارد ارجاع به کارشناس تغذیه جهت مشاوره و برنامه غذایی:

بیمار فشارخونی

بیمار دیابتی

هایپر لیپیدمی

چاقی .

کودک : ابتدا ارجاع به پزشک سپس کارشناس تغذیه .

_ اضافه وزن و چاق : بلافاصله ارجاع به پزشک .

_ احتمال اضافه وزن : آموزش و پیگیری تا 3 ماه _ در صورت عدم بهبودی = ارجاع به پزشک

_ لاغری و لاغری شدید ،کوتاه قدی و کوتاه قدی شدید : بلافاصله ارجاع به پزشک

کم وزنی بعد از یکماه پیگیری= ارجاع به پزشک

اختلال رشد= بعد از 2 ماه پیگیری ارجاع به پزشک

خیلی بلند قد=ارجاع به پزشک (تنها موردیست که ارجاع به تغذیه ندارد).

🔴 سؤالات رایج در مورد اهميت شير مادر و روش های مطلوب تغذيه شيرخوار :

✅ روش صحیح تغذیه شیرخوار چگونه است ؟

✔ برقراری تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد.

✔ شروع تغذیه نوزاد با آغوز به محض مشاهده علائم آمادگی نوزاد ظرف ساعت اول تولد.

✔ کمک به شیرخوار برای گرفتن صحیح پستان و ادامه تغذیه شیرخوار فقط با شیر مادر بدون استفاده از هر نوع ماده غذایی دیگر ( حتی آب، آب قند، انواع جوشانده ها و شیرخشت و شیرهای دیگر) در ۶ ماه اول( استثنا : مصرف قطرهای ad , مولتی مجاز است)

✔ دفعات و زمان تغذیه بر حسب تقاضای شیر خوار در شبانه روز.

✔ در کنار هم بودن مادر و شیرخوار در شب و روز.

✔ پرهیز از دادن گول زنک (پستانک) و بطری به شیرخوار.

✔ شروع غذاهای کمکی از پایان ۶ ماهگی به بعد، با افزایش تدریجی مقدار و تنوع غذاهای جامد و نیمه جامد همراه با ادامه تغذیه شیرخوار با شیر مادر.

✔ در سال دوم ( پایان ۱۲ ماهگی ) استفاده از غذاهای سفره خانواده همراه با ادامه تغذیه با شیر مادر.

✅ چرا تغذیه با شیر مادر توصیه می شود؟

✔ بهترین غذا برای شیرخوار و تمامی نیازهای تغذیه ای آنان را تا ۶ ماهگی تامین و از ۶ تا ۱۲ ماهگی ⅓ و ۱۲ ماهگی تا ۲ سالگی ½ نیاز های شیرخوار را تامین میکند.

✔ بهترین الگوی رشد و تکامل مطلوب کودک را فراهم میکند.

✔ شیرخوار را در مقابل بسیاری از بیماری ها و عفونت ها (مثل اسهال و عفونت های گوارشی و تنفسی، عفونت گوش، آسم و اگزما و آلرژی ...) محافظت می کند .

✔ احتمال چاقی و بیماری های مزمن قلبی عروقی ، پرفشاری خون، سرطان ها، دیابت را در بزرگسالی کاهش می دهد.

✔شیر هر مادری برای فرزند خودش بهترین شیر است و ترکیب آن براساس نیاز و سن شیرخوار و حتی در هر وعده تغییر می کند.

✔ شیر روزهای اول ( آغوز ) حاوی عوامل ضد عفونت است و از نوزاد در زمانی که هنوز سیستم ایمنی او تکامل نیافته ،در برابر بیماری ها محافظت میکند.

✔ به رشد و تکامل فک وصورت کمک کرده و از پوسیدگی دندان پیشگیری می کند.

✔ امکان تکلم بهتر، هوش بالاتر و کسب مهارتهای
تکاملی و تحصیلی بهتر را در آینده فراهم میکند.

✔ موجب نزدیکی و تماس مادر و کودک شده که در نتیجه آن تكامل جسمی و عاطفی کودک افزایش میابد.

✔ همجا در دسترس است و نیازی به خریدن، آماده کردن تجهیزات و ذخیره سازی ندارد.

✔ به صرفه است.

✅ مزایای شیردهی برای مادر :

✔ پیشگیرای از کم خونی ، سرطان پستان و شکستگی گردن استخوان ران در پیری.

✔ تاخیر در شروع قاعدگی و بارداری مجدد پس از زایمان.

✔ از دست دادن سریع وزن اضافه شده در زمان بارداری .

✅ می گویند ترکیب شیر مادر تغییر می کند، این چه اهمیتی دارد؟

_ ترکیب شیظر همراه با رشد شیرخوار ، در طول تغذیه شیرخوار و حتی در طول روز تغییر می کند.

➕ در روزهای اول پس از زایمان : پستان ها آغوز تولید میکنند که زرد رنگ، غلیظ و مملو از مواد ایمنی بخش است که برای حفاظت از نوزاد در برابر عفونت ها حیاتی است .

➕ از ۷ الی ۱۰ روز پس از تولد تا ۲ هفتگی : شیر انتقالی

➕ از ۲ هفتگی به بعد : شیر رسیده ترشح می شود که دارای پروتئین کمتر ، اما ویتامین های محلول در آب ، لاکتوز و چربی بیشتری است که مطابق با نیاز شیرخوار است.

❌ مکیدن های مکرر پستان توسط شیرخوار مقدار شیر مادر را افزایش می دهد.

✔ در ابتدای شیردهی (شیر پیشین) چربی شیر کم ، رقیق تر بوده و آب مورد نیاز شیرخوار را تامین میکند که حاوی مقادیر فراوانی پروتئین، لاكتوز و سایر مواد مغذی اشتها آور است ولی در انتهای شیردهی (شیر پسین) سرشار از چربی بوده و انرژی شیرخوار را تامین می کند به همین دلیل تغذیه با شیر مادر را در هر وعده نباید به سرعت خاتمه داد و شیرخوار را از پستان جدا کرد .

✅ آغوز چیست و چرا تغذیه نوزاد با آغوز تاکید می شود؟

➕ شیری که پستان ها در دو سه روز اول پس از زایمان تولید میکنند را آغوز ، ماک یا کلستروم مینامند.

➕ آغوز ، غلیظ ، زرد رنگ و یا به رنگ روشن و سرشار از مواد ایمنی بخش است در حدی که آن را اولین واکسن نوزاد می نامند.

➕ آغوز در مقایسه با شیر تولیدی بعد از آن، دارای مقدار بیشتری پروتئین ، ویتامین محلول در چربی و مواد معدنی مانند سدیم است.

➕ حجم آغوز کم است و در هر نوبت شیردهی ممکن است حتی بیش از یک یا دو قاشق مرباخوری در هر پستان نباشد، اما نیاز نوزاد هم در همین حد است.

➕ جریان شیر از روز 3 تا 5 بعد از زایمان برقرار می شود.

✅ مضرات تغذیه با شیر مصنوعی (شیرخشک) چیست؟

✔ ترکیب شیر مصنوعی بر خلاف شیر مادر یکسان است و تغییر نمی کند.

✔ هورمون ها، آنزیم ها ، انواع املاح و نحوه جذب آنها و صدها فاکتور ایمنی بخش موجود در شیر مادر، در شیرمصنوعی وجود ندارد.

✔ کودکان مصرف کننده شیر مصنوعی از فواید شیر مادر مانند بهره هوشی ، فواید عاطفی ،امنیت روانی محروم می شوند و این امر بر تکامل روانی _ اجتماعی کودک در آینده اثر می گذارد.

✔ احتمال آلوده شدن شیر مصنوعی در هنگام تهیه و طرز تهیه نادرست یعنی رقیق یا غلیظ درست کردن شیر مصنوعی کودک را با بیماری و دریافت ناکافی یا زیاد مواد مغذی و در
نتیجه کاهش رشد، اشکال دیگر سوء تغذیه ، گرسنگی و بیقراری مواجه می کند.

✔ ابتلاء شیرخوار به بسیاری از بیماری ها مثل اسهال و استفراغ، دل دردهای قولنجی، عفونت های گوش و ادراری، مننژیت، اگزما، آسم.

✔احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند چاقی، بیماری های قلبی و عروقی و بیماری قند نیز در بزرگسالی بیشتر می شود.

✔ضمنا مادر هم از فواید شیردهی محروم می شود.

✔ افزایش هزینه خرید شیر مصنوعی و هزینه های درمان کودک در اثر ابتلا به بیماری.