ایران بهورز

🐧 زیج :

🙄 معنی لغوی : معرب کلمه زیگ و به معنای تعیین احوال ستارگان .

💬 جدولی است که از آن به حرکت سیارات معرفت می یابند.

✅ زن همسردار : زنی است که درعقد شرعی و عرفی مردیست چه درخانه همسر خود زندگی کند چه خانه پدری .

🔻 چنانچه تعداد مهاجرین درمنطقه ای زیاد باشد سرشماری مجدد در آبـان مـاه صـورت می گیرد و جدول جمعیت در زیج براساس سرشماری وسط سال اصلاح شود.

✅ نوزاد مرده به دنیا آمده ؟

الف) نوزاد به دنیا اومده بعداز هفته 22 حاملگی که هیچ گونه علائم حیاتی ندارد . (حتی یک نفس هم نکشیده و گریه نکرده باشد )

ب ) نوزاد به دنیا آمده با وزن بیش از 500 گرم (بدون احتساب وزن جفت) و بدون علائم حیاتی .

🐕 چنانچه وزن زمان تولد در دسترس نبود از وزن 10روزگی استفاده شود چرا که تا 7 روزگی وزن کمی کاهش میابد.

✅ اگر حاصل زایمان ۲ یا چند نوزاد باشد (دوقلویا بیشتر ):

➕ برای هر یک از تولدهای زنده در قسمت سـن مـادر ، یک علامت زده می شود. یعنی برای دوقلو ،۲ بارعلامت زده می شود.

➕ در ستون شرایط زایمان و نوع زایمان، یک علامت زده می شود چون یک زایمان اتفاق افتاده است.

✅ چنانچه در یک زایمان دوقلو یکی از تولدها در منزل و دیگری در زایشگاه اتفاق بیفتد :

🐄 در ستون شرایط زایمان ، فقـط مـحـل زايـمـان آخرین تولد ثبت می شود.

✅ برای تولد مرده به دنیا آمده :

🐑 در ستون شرایط زایمان و نوع زایمان : یک علامت زده می شود چون یک زایمان اتفاق افتاده اسـت کـه حـاصـل ان
تولد مرده بوده است.

✅ نکات مربوط به جدول مرگ مادران باردار:

➕ خونریزی : اگر مادری در ( طول بارداری _ حین زایمان و یا تا ۴۲ روز بعد از زایمان ) به علت خونریزی از مجرای زایمانی بمیرد، باید در ردیـف مـرگ بـه علت خونریزی ثبت شود.

➕ عفونت بعد از زایمان: اگر مادری ۲ تا ۱۰ روز بعد از زایمان ، به دنبال تب بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد بمیرد، باید به عنوان عفونت بعداززایمان ثبت شود.

➕ مسمومیت حاملگی :

🐭 فشارخون بیشتر از 140 بر 80.

🐭 ورم .

🐭 وجـود آلبومین در ادرار .

✅ بیماریهای قلبی : اگر مرگ مادر در دوران بارداری ،حین زایمان و یا تا ۴۲ روز بعد از زایمان به تشخیص پزشک به علت داشتن عارضه قلبـي مـادر باشد در این قسمت ثبت می شود.

➕ سایر علل : چنانچه مرگ مادر در دوران بارداری ،حین زایمان تا ۴۲ روز بعد از زایمان به علتی غیر از چهار علت اصلی فوق باشد درردیف سایر ثبت می شود به جز : حـوادث ، قتـل و خـودکشی .

🔻 اگر مرگ مادر درطول دوران بارداری ،حین زایمان و یا ۴۲ روز پس از زایمان به علتهای دیگری مثل حوادث پیش آمـده باشد :

نباید به عنوان مرگ مادر ثبت شود وفقط در جدول کل مرگها (جدول چهارم ) ثبت گردد.

✅ ثبت اطلاعات در جدول مهاجرت زیج :

➕ به صورت فصلی و عددی می باشد .

➕ در هر فصل تعداد مهاجرتها به مهاجرتهای فصـل قبل اضافه شده و به صورت عددی در جدول مربوطه ثبت کنید.

✅ نکات مربوط به جدول مرگ زیر۵ سال :

➕ مرگ ناشی از عارضه کمبود وزن : مرگ نوزاد ، که بعداز هفته37 بارداری مادر با وزن هنگام تولد ۲۵۰۰ گرم یا کمتر به دنیا آمـده وحداکثر تا پایان اولین ماه زندگی به دلیل عوارض ناشی از کمبود وزن هنگام تولد مرده باشد در این قسمت ثبت می شود.

➕ مرگ ناشی از نارسی نوزاد : مرگ نوزادی که قبل از هفته 37 بارداری به دنیا آمده و تا حداکثر پایان اولین ماه زندگی به دلیل عوارض ناشی از این تولد زودرس بمیرد .

➕ مرگ ناشی از بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن : مرگ به علت سرخک ،سیاه سرفه ،کزاز ،فلج اطفال،هپاتیت ب دیفتری ،سل، سرخجه واریون.

➕ مرگ نوزاد از صدمات زایمانی : چنانچه نوزادی :

🐭 با علائم حیاتی (زنده) بدنیا آید.

🐭 ناهنجاری مادرزادی آشکاری نداشته باشد.

🐭 ولی علائم حیاتی او ضعیف باشد به طوری که به اقدامات اولیه احیاء پاسخ ندهد.

🐭 و حداکثر تا 1 ساعت پس از زایمان بمیرد ، در این قسمت علامت زده میشود.

➕ مرگ ناشی از ناهنجاریهای مادرزادی :

مرگ کودکان زنده به دنیا آمده که پس از تولد ناهنجاری واضح و مشهودی داشته باشند و یا در صورت نداشتن ناهنجاری واضح و آشکار ،پزشک علت مرگ را ناهنجاری تشخیص دهد .

➕ مرگ ناشی از حوادث ،مسمومیتها و سوختگی ها : چنانچه کودک زیر پنج سالی به دلیل حادثه مسمومیت با سوختگی فوت کردهرچند که زمینه بیماریهای دیگری هم داشته باشد .

✅ زایمان طبیعی : تولد نوزاد پس از شروع هفته ۲۲ بارداری به صورت زنده یا مرده از کانال زایمان.

✅ بی فرزند : از زندگی مشترک زوجین حداقل 6 ماه گذشته باشد و زن سابقه سقط یا مرده زایی نداشته باشد و در حال حاضر باردار نباشد بی فرزند محسوب می گردد.

✅ تک فرزند : زوج دارای فقط یک فرزند با حداقل سن ۱ سال و ۱۱ماه و ۲۹ روز (بالای ۱ سال)

✅ دو فرزند :دارای ۲ فرزند و فرزند کوچکتر حداقل ۱ سال داشته باشد.

✅ سه فرزند :دارای ۳ فرزند و فرزند کوچکتر حداقل ۱ سال داشته باشد.

✅ ناباروری : به زوجینی گفته می شود که علیرغم تمایل به بچه دار شدن و عدم استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری و داشتن تماس جنسی منظم برای باردار شدن، در زنان بالای ۳۵ سال ( ۶ماه) و زیر 35 سال به مدت 1 سال باردار نگردند.

✅ سقط : خاتمه یافتن حاملگی قبل از پایان هفته 20 حاملگی است مشروط براینکه حاملگی قبلا تایید شده باشد.

✅ نسبت سرباری : نشان دهنده نسبت جمعیت غیرفعال به جمعیت فعال از نظر اقتصادی و اشتغال است.

✅ نسبت جنسی : تعداد تولدهای زنده پسر به تعداد زنده به دنیا آمده های دختر .

✅ میزان باروری عمومی : برای آگاهی از میزان زنانی که در هر مقطع از زمان احتمال حامله بودن آنان می رود. یعنی تعداد تولد در سال به ازای هر ۱۰۰۰ زن ۱۰تا ۴۹ ساله.

✅ میزان باروری کلی (TFR) : تعداد فرزندانی که یک زن در طول دوران بارداری خود (۱۰تا ۴۹ سالگی) می تواند به دنیا آورد.

✅ میزان تجدیدنسل ناخالص G.R.R = تعداد دختری که به ازای هر مادر در خانوار متولد می شوند. هرچقدر این رقم بیشتر باشد روند رشد جمعیت سریعتر خواهد بود.

✅ میزان مرگ خام : این شاخص به تنهایی ارزش خاصی ندارد.آنچه مهم است توزیع مرگ در گروه های مختلف سنی می باشد که هرچه موارد مرگ در سنین بالاتر اتفاق افتد نشاندهنده وضعیت مطلوبتر اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی است.

➕ میزان مرگ ومیر مادران باردار( M.M.R ) :

نشان می دهد که به ازای ۱۰۰ هزار ، چنـد مـادر در طول دوران بارداری،زایمان و تا ۴۲ روز پس از زایمان به دلیل عوارض بارداری و زایمان میمیرند.

✅ مامای تحصیل کرده : ماماهای فارغ التحصیل دانشگاهی هستند که دوره کاردانی یا کارشناسی مامایی را گذرانده اند

🔻 (موارد زایمان در منزل توسط پزشک نیز در همین محل ثبت می شوند)

➕ مامای دوره دیده شامل :

🐭 ماما روستا : خانمهایی در روستا ، که دوره ۶ ماهه ماما روستایی را گذرانده و موفق به دریافت گواهینامه شده اند.

🐭 بهورز ماما : بهورزانی که در دوره آموزش بهورزی ماما شرکت کرده و موفق به دریافت گواهینامه پایان دوره شده اند.

🐭 مامای دوره ندیده : در صورتی که زایمان توسط ماماهای محلی و یا اطرافیان مادر بدون کمک مامای دوره دیده با تحصیلکرده انجـام شـده باشـد عامل زایمان به عنوان مامای دوره ندیده تلقی می شوند.